جایگاه عناصر سنتی شهر شرق اسلامی در ریخت شناسی شهر قدیم لار

نویسنده

چکیده مقاله:

شهر این دستاورد زنده و پویا بشر، همچون دیگر سکونتگاهای انسانی، پیوسته به منزله یکی از شاخص های قلمرو فرهنگی- تمدنی و شهرنشینی و نیز گستردگی پژوهش های انجام شده تاکنون، از برجستگی ویژه برخوردار می باشد. از این رو در این مقاله، به ارائه مد لهایی درباره شکل و قالب بندی آن پرداخته شده است. اما علی رغم چنین مدل های کلیشه ای، نمی توان به راحتی از یک سنخ واحد سخن به میان آورد. زیرا در عین وحدت این کثرت به گونه ای است که حتی در درون یک واحد سیاسی (کشور) به تبایناتی برمی خوریم. از این رو، هدف از پژوهش نه تنها تحلیلی از ساختار فضایی و ریخت شناسی شهر قدیم لار به منزله یک شهر متوسط با پیشینه کهن و فراز و فرود بسیار می باشد، بلکه با میزان آن با مدل های ارائه شده در این رابطه نیز ارتباط دارد. برای دست یابی به این هدف از روش های تحقیق جغرافیایی و مطالعات تطبیقی به گونه اسنادی، چون چندین بار سفر در راستای مکان گزینی، پرسشگری ها و مشاهده ها بهره گرفته شده است. از سوی بنیان های نظری (فرضیه ها) استفاده شده است. نتیجه بررسی ها گواه می دهد که بافت کالبدی این در مواردی چه به لحاظ موقعیت طبیعی و چه به لحاظ ساختار و کارکرد ها با مدل های یاد شده هم پوشی دارد. اما از سوی دیگر انحراف هایی، به ویژه با تأکید بر کارکرد و ساختار ها و حوزه نفوذ و حوزه جذب را نشانگر است. این کارکردها عبارتند از: 1. کارکرد حکومتی؛ 2. کارکرد اقتصادی؛ 3. کارکرد فرهنگی- مذهبی؛ 4. کارکرد مسکونی و سرانجام کارکرد "مکان مرکزی".

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

باز شناسی ویژگی‌های کالبدی- فضایی بافت قدیم شهر در ایران

آنچه که اکنون بافت قدیم شهر نامیده می شود، زمانی به عنوان یک کلیت شهری از حیاتی کامل و کارآمد برخوردار بود که تکامل و کارآمدی آن محصول تعامل انسان و طبیعت بود که در طول قرن‌ها و به واسطه اندیشه عمیق یا آزمون و خطاهایی مکرر به تعادل رسیده بود.  هر چند که اکنون بافت قدیم شهر در ایران، با مفاهیمی چون فرسودگی، ناکارآمدی و بلاتکلیفی همراه است، اما بهترین ارزش‌های فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و معماری هر ...

متن کامل

گونه شناسی خانه های بافت قدیم شهر رشت

سرعت تغییرات در بافت قدیم شهرها، ما را در رویارویی با نحوه نگرش و چگونگی برخورد با آن قرار می‌دهد. صرف‌نظر از برشمردن جنبه‌های مثبت یا منفی تحولات کالبدی که به دیدگاه‌های برنامه‌ریزان و سیاست‌های اتخاذ شده آن وابسته است، لزوم ثبت و ضبط الگوهای معماری پیشین مسجّل می‌باشد. چالش اساسی در این رویارویی این است که آیا بناهای بافت قدیم شهر رشت قابلیت دسته بندی و گونه‌شناسی را داراست؛ و نیز چند گونه اصل...

متن کامل

تأثیر عوامل طبیعی در جایگاه اقتصادی و اجتماعی شهر لار در سلسله مراتب شهری استان فارس

شهر یکی از پدیده های ساخت بشر در محیط زیست به شمار می رود که به منظور اسکان، تأمین معیشت، داشتن روابط اجتماعی و اقتصادی و مانند آن­ها به وجود آمده است. ولی این موارد اهداف شهری به شمار نمی­روند. انسان خود محیط سکونتش را فراهم کرده و خود به ایجاد و نحوه زندگی در آن اقدام نموده است. شهرها باید بر مبنای نقش و وظیفه­ای که در سطح منطقه دارد انجام وظیفه کنند و به نحوی در تمامی ابعاد توسعه یابند که اث...

متن کامل

شهر قدیم بم از نگاه جغرافیدانان اسلامی و ماموران رسمی

یکی از روشهای بسیار سودمند در تعیین سیر تطور و میزان تغییراتی که در فرم عمومی شهرهای کهن رخ داده اند ‘ بررسی کتب ومنابعی است که در قرون متمادی به وسیله جغرافیدانان اسلامی و یا سیاحان و مأموران رسمی به رشته تحریر درآمده اند. اهمیت ویژه اطلاعات استخراج شده از منابع مذکور در آن است که ‘ نویسندگان آنها علاوه بر تشریح وضعیت عمومی شهرها و محدوده تقریبی گسترش آنها‘ نام محله ها‘دروازه ها‘خیابانها‘بازا...

متن کامل

تأثیر عوامل طبیعى بر جایگاه اقتصادى و اجتماعى شهر لار در سلسله مراتب شهرى استان فارس

شهر یکى از پدیده ‏هاى ساخت بشر در محیط زیست به شمار مى‏ رود که به منظور اسکان، تأمین معیشت، داشتن روابط اجتماعى و اقتصادى و مانند آنهاست ولى این موارد اهداف شهرى به شمار نمى‏ روند. انسان خود محیط سکونتش را فراهم کرده و خود به ایجاد و نحوه زندگى در آن اقدام نموده است. شهرها بایستى بر مبناى نقش و وظیفه ‏اى که در سطح منطقه دارند. انجام وظیفه کنند و به نحوى در تمامى ابعاد توسعه یابند که اثرات منفى ...

متن کامل

بافت قدیم شهرها جلوه‌ی فرهنگ مادی و معنوی شهرهای اسلامی مورد : بافت قدیم شهر خواف

شهر نوعی فرهنگ پدیداری است و بافت قدیم جلوه­های مادی و معنوی آن را در خود به نمایش می­گذارد. از این منظر شهرهای اسلامی تماماً دارای بافت قدیمی با اجزای مشابه می­باشند که بیانگر هویت اسلامی، تعامل فرهنگی و پیشینه­های تاریخی یکسان می­باشد. شهر خواف نمونه­ای از این گونه شهرهای اسلامی است که علیرغم موقعیت جغرافیایی (واقع بودن در منتهی­الیه شرق کشور و انزوای جغرافیایی)، زمانی به عنوان کانونی از تمدن ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 21

صفحات  365- 375

تاریخ انتشار 2018-03-15

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023